Adalbertus - Ciekawostki

W XV w. bazylika Konstantyna była w złym stanie technicznym i papież Mikołaj V podjął myśl o budowie nowej, zlecając już nawet opracowanie planów nowego kościoła. Podjęte prace szybko zostały jednak przerwane. Z myślą o miejscu na swój nagrobek budowę obecnie istniejącej bazyliki rozpoczął 1506 papież Juliusz II wg planu Bramantego z 1505. Miała to być, zgodnie z ideałami estetycznymi renesansu, budowla centralna na planie krzyża greckiego z kopułą. Projekt budowli centralnej wywołał sprzeciw wśród hierarchów Kościoła jako niezgodny z tradycja i stąd kilkakrotne zmiany planu bazyliki. Po śmierci Bramantego budowę w latach 1514-1520 prowadził Rafael, który zmienił plan na podłużny. Kolejnymi budowniczymi bazyliki byli: Antonio da Sangallo starszy, B.Peruzzi i Antonio da Sangallo młodszy (do 1546), który wrócił do planu Bramantego. W latach 1547-1564 kontynuował budowę bazyliki Michał Anioł, który utrzymał centralne założenie, ale przeprojektował plan Bramantego podporządkowując calą budowle nowo zaprojektowanej olbrzymiej kopule. Od 1567-1573 budowę wg planu Michała Anioła kontynuował G.Vignola. Jego następcą był Giacomo della Porta, który zmienił plan kopuły i dokończył jej budowę. W 1603 r. głównym architektem bazyliki został C.Maderna, który ponownie nadal kościołowi formę podłużną projektując 1607 trzynawowy korpus, a także przedsionek i fasadę z kolumnami biegnącymi przez cala wysokość kościoła. W 1626 bazylikę konsekrował papież Urban VIII. Ostateczny kształt Bazylice nadal Gian Lorenzo Bernini, który zaprojektował baldachim nad grobem św. Piotra i ołtarz papieskim ze wspaniałymi, kręconymi kolumnami oraz przed bazylika eliptyczny plac z kolumnadą.

Środkowe, główne drzwi wejściowe - prawdziwe arcydzieło sztuki brązowniczej - wykonane zostały przez Antonio Filarete w latach 1440-1445. Przedstawione są na nich postacie Świętych Piotra i Pawła. Stanowią . Ostatnie z prawej strony to Święte Drzwi, które papież otwiera w lata jubileuszowe, używając do tego specjalnego młotka.

Główny ołtarz Bazyliki znajduje się nad grobem św. Piotra. Samo miejsce z relikwiami Świętego znajduje się w zagłębieniu ze starożytną mozaiką przedstawiająca oblicze Chrystusa z V wieku. W tym miejscu wręcz przytłacza potęga kopuły wspierającej się na czterech niewiarygodnie wielkich kolumnach. Ozdobiono je niszami z postaciami świętych (związanych z relikwiami przechowywanymi w bazylice): św. Longin - rycerz rzymski, który skrócił mękę Pańską przebijając włócznią bok Chrystusa (grot z tej włóczni stanowi niezwykle cenną relikwię), postać św. Heleny, która znalazła Krzyż Święty - relikwie Krzyża Świętego czci cały chrześcijański świat, święta Weronika, która otarła chustą twarz Chrystusa niosącego krzyż na Golgotę (chusta również stanowi relikwię) i święty Andrzej Apostoł ze znakiem swojego męczeństwa - krzyżem.

Innym miejscem, przy którym często zatrzymują się wierni, jest zagadkowy posąg św. Piotra wykonany z brązu. Postać siedzącego apostoła na tronie od lat stanowi przedmiot dociekań i rozmaitych hipotez dotyczących jej pochodzenia i okresu powstania. Prawie każdy przychodzący do bazyliki pielgrzym uważa za swój niepisany obowiązek ucałować lub dotknąć stopy pierwszego namiestnika Chrystusa, toteż setki lat i miliony pocałunków i dotknięć wypolerowały i wygładziły ich szczegóły.

Przy wejściu do Bazyliki, po prawej stronie znajduje się jedno z piękniejszych dzieł sztuki renesansu. Za kuloodporną szybą znajduje się "Pieta" Michała Anioła, stworzona przez artystę w 1499 roku, jedyne dzieło przez niego podpisane.

W podziemiach Bazyliki znajdują się groby papieży, korytarz otaczający grób św. Piotra, jedna z kaplic w podziemiach poświęcona jest Matce Bożej Częstochowskiej. Wykonano ją z okazji 1000-lecia chrztu Polski.

Przed bazyliką wytyczono owalny Plac św. Piotra. Otacza go portyk Berniniego zbudowany w latach 1656-1667. Olbrzymia, czterorzędowa kolumnada zwieńczona jest attyką, na której ustawiono posągi 140 świętych. Wśród nich, po lewej stronie, na wysokości fontanny, można znaleźć pomnik św. Jacka Odrowąża, dominikanina, jedynego świętego pochodzącego z Polski.

Centralne miejsce zajmuje egipski obelisk zdobiący dawniej cyrk Kaliguli. Obelisk był świadkiem męczeńskiej śmierci św. Piotra i innych chrześcijan. W 1586 papież Sykstus V polecił przenieść go na obecne miejsce architektowi Domenico Fontanie. Na placu symetryczne ustawiono dwie fontanny. Jedna z nich (ustawiona po prawej stronie placu) jest dziełem Berniniego a druga jest tej wierną kopią. Po lewej stronie, pomiędzy bazyliką a kolumnadą znajduje się Spiżowa Brama strzeżona przez gwardię szwajcarską. W głębi widoczne są Schody Królewskie - Scala Regia - dzieło Berniniego.

INFORMACJE:

Bazylika otwarta jest od 7.00 do 19.00 (kwiecień-wrzesień) oraz 7.00 do 18.00 (październik-marzec).

Do Bazyliki najlepiej dojechać metrem linii A - przystanek Ottaviano. Wstęp wolny.