SANTIAGO DE COMPOSTELLA, Hiszpania
tu według legendy znajduje się grób św. Jakuba Starszego
KULT ŚWIĘTYCH
INFORMACJE OGÓLNE:
Santiago de Compostela, miasto w północno-zachodniej Hiszpanii, stolica Galicii, w prowincji La Coruna. Liczy ok. 88 tys. mieszkańców
HISTORIA :
Wg legendy miasto powstało dzięki biskupowi Irii, który, doprowadzony przez gwiazdę (z łacińskiego campus stellae - "pole gwiazdy" stąd nazwa miasta), odkrył tu ok. 830 grób św. Jakuba Starszego apostoła. W roku 896 król Asturii Alfons II Wielki wybudował nad grobem bazylikę. W XI w. miasto rozwinęło się w jeden z ważniejszych (obok Jerozolimy i Rzymu) ośrodków pielgrzymkowych chrześcijan. W 997 zdobyte i zniszczone przez Arabów pod wodzą Al-Mansura. Od początku IX w. siedziba biskupstwa, od 1120 arcybiskupstwa. W 1161 r. w celu opieki nad pielgrzymami powołano hiszpański zakon rycerski Santiago de Compostela.
ZABYTKI:
Katedra (1074-1128, XVII, XVIII w.), kościoły: S. Maria Salomé (XII, XV w.), S. Martín (XVI, XVIII w.), del Pilar (XVII w.). Klasztory: S. Domingo (XVIII w.), S. Clara (XVII, XVIII w.) i S. Martín Pinario (XVII, XVIII w.). Pałac arcybiskupi del Gelmirez (XVIII w.), , kolegia: S. Jeronimo (XVI, XVII w.), Fonseca (XVI, XVII w.) i S. Clemente (XVII w.). Liczne domy i pałace (XVII-XIX w.).
DZIEŃ ŚW. JAKUBA:
Jest to szczególne święto. Już w przeddzień jest zabawa i tańce przy fajerwerkach, a punktem kulminacyjnym są obchody 25 lipca. Przy tradycyjnej muzyce wędrują ulicami miasta ogromne figury, a za nimi procesja wiernych i miejscowe zespoły taneczne i muzyczne. Strudzeni
wędrowcy zbliżają się do katedry i wezmą udział w uroczystej mszy. Szczególnie uroczyście obchodzi się dzień 25 lipca kiedy przypada on w niedzielę. Takie specjalne obchody miały miejsce w 1993 i 1999 roku (miałem to szczęście być tam w tym dniu).
KATEDRA:
Budowano ją od roku 1078 aż do XVIII wieku, kiedy to powstała wspaniała późnobarokowa fasada w typowo hiszpańskim stylu zwanym churrigeryzmem. Wysoko na ścianie szczytowej dobrze eksponowany jest pusty sarkofag - cenotafu stóp posągu Św. Jakuba. Jego szczątki spoczywają zaś w krypcie w pobliżu ołtarza. Pielgrzymów wita widok licznych postaci rzeźbionych w kamieniu nad łukami dwu ogromnych portali. Kiedy wchodzimy dalej widzimy Bramę Chwały Portico de la Gloria z XII wieku. Jest ona szczytowym osiągnięciem sztuki romańskiej w Hiszpanii. Są tam figury Chrystusa i czterech ewangelistów. Poniżej widać św. Jakuba, zaś po obu stronach środkowego portalu widać figury proroków i apostołów.
W katedrze, w nawie głównej jest wielka na dwa metry kadzielnica zwana Botafumeiro. Przy szczególnych okazjach jest ona uroczyście zapalana. Zawieszona na długim sznurze jest tak wielka i ciężka, że aby ją rozhuśtać potrzeba siedmiu mężczyzn. Podczas święta obchodzonego w atmosferze radości i zabawy tłumy pielgrzymów zdążają do katedry. Każdy może wziąć udział w mszy, objąć posąg św. Jakuba, oddać cześć jego szczątkom. Na pamiątkę pielgrzymi tradycyjnie otrzymują specjalną muszlę która jest symbolem obchodów w Santiago de Compostela.
ŻYCIORYS ŚWIĘTEGO:
Św. Jakub Starszy - (imię Jakub pochodzi z języka hebrajskiego: Jaaqob - "niech Bóg strzeże") był bratem św. Jana apostoła; ich ojcem był Zebedeusz, a matką św. Salome. Obaj byli rybakami i mieszkali nad Jeziorem Galilejskim (Tyberiadzkim), prawdopodobnie w Betsaidzie. Św. Jan podaje, że byli wspólnikami św. Piotra apostoła.
Jakub należał do uprzywilejowanych uczniów Pana Jezusa, którzy byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira, przemienienia na górze Tabor oraz modlitwy w Ogrójcu. Był także świadkiem drugiego cudownego połowu ryb, o którym mówi św. Jan w swojej Ewangelii.
Miał Jakub popędliwy charakter: żądał, aby na pewne miasto w Samarii, które nie przyjęło Pana Jezusa, spadł piorun i spalił je; należał do tych uczniów, którzy pytali Pana Jezusa na osobności, kiedy będzie koniec świata. Prawdopodobnie z powodu tego charakteru Pan Jezus nadał mu przydomek "Syn Gromu".
Tradycja podaje, że św. Jakub Większy po Zesłaniu Ducha Świętego udał się najpierw do Hiszpanii, żeby tam głosić Dobrą Nowinę. Z tego też zapewne powodu jest on szczególnie czczony właśnie w Hiszpanii i w Portugalii - jest pierwszym patronem tych krajów. Niezależnie od tego, czy to prawda, był pierwszym biskupem Jerozolimy. Był też pierwszym wśród apostołów, a drugim po św. Szczepanie męczenników Kościoła. W 44 roku Herod Agryppa I, wnuk Heroda I Wielkiego, chcąc się przypodobać Żydom, kazał ściąć św. Jakuba, a potem uwięzić św. Piotra. Euzebiusz podaje jako głos tradycji, że św. Jakub ucałował swojego kata, czym kat tak się wzruszył, że nawrócił się na chrześcijaństwo, ponosząc za to także męczeńską śmierć.
Tradycja podaje, że w VII wieku miano sprowadzić z Jerozolimy do Compostelli w Hiszpanii relikwie św. Jakuba. Nazwa Compostella ma się wywodzić od łacińskich słów Campus stellae (Pole gwiazdy), bowiem relikwie świętego, przywiezione najpierw do miasta Iria, zaginęły i dopiero w IX wieku miał je odnaleźć biskup, prowadzony cudowną gwiazdą. Hiszpańska zaś nazwa Santiago znaczy po polsku święty Jakub. Dwie te nazwy łączy się w jedno, stąd nazwa miasta dziś brzmi Santiago de Compostella. Tam do dzisiejszego dnia jest grób św. Jakuba. W wiekach średnich po Ziemi Świętej i Jerozolimie było to trzecie sanktuarium chrześcijaństwa. W katedrze genueńskiej oglądać można artystyczny relikwiarz ręki św. Jakuba, wystawiany na pokaz podczas rzadkich okazji.
Św. Jakub Większy jest patronem wojowników, robotników, aptekarzy, farmaceutów, kapeluszników, woskarzy, kowali robiących łańcuchy, pielgrzymów; jest opiekunem jabłek i ziemiopłodów; wzywany w modlitwach o pogodę i w przypadku reumatyzmu.
Wśród apostołów było dwóch Jakubów. Dla odróżnienia nazywani są Większy i Mniejszy, albo też Starszy i Młodszy. Przy tym prawdopodobnie nie chodziło o ich wiek, ale o kolejność przystępowania do grona apostołów.
SZLAK PIELGRZYMKI: El Camino de Santiago
Rozpoczyna się na granicy z Francją dwiema drogami: przez Jaca w Aragonii i Roncesvalles w Nawarrze, które łączą się potem i za Estellą podążają już razem. Zacznijmy podróż razem z pielgrzymami u stóp Pirenejów w malowniczym krajobrazie Pirenajów...
Po drodze mijamy 116 miejscowości i miast, przebędziemy 750 kilometrów, mijamy małe kościoły i wielkie katedry: razem 1800 historycznych budowli. Spotykamy architekturę przedromańską, która inspirowała później budowniczych w innych częściach Europy oraz późniejsze dzieła mistrzów tworzących piękno i niepowtarzalny nastrój tych stron. Dla nas to miła i niedługa podróż, kiedy jedziemy samochodem. Jednak średniowieczny podróżnik musiał przebyć niebezpieczne wąwozy, unikać dzikich zwierząt, uważać na rozbójników i nieuczciwych handlarzy. Pokonywał górskie przełęcze spowite mgłą nawet w pełni lata, nocą doskwierał mu chłód, deszcze padały często i obficie, pokonywał przełęcze i rwące potoki...
Mimo tych utrudnień trasa ta zwana szlakiem Świętego Jakuba była w niektórych okresach dziejów popularna niemal tak, jak pielgrzymki do Rzymu. Jak głosi legenda w początkach IX wieku pustelnik Pelagiusz został zaprowadzony do grobu Św. Jakuba przez niezwykłe światło na niebie i od tego czasu król Alfons II ogłosił Św. Jakuba patronem Hiszpanii. Pierwszą pielgrzymkę zza granicy odbył francuski biskup Godescalc z Le Puy w Auvergne.
Teraz niewielka tylko część pielgrzymów podróżuje piechotą, ale mają oni wsparcie mieszkańców i klasztorów po drodze jak niegdyś. Podróż taka jest mimo trudów niezwykłym przeżyciem. Jej uwieńczeniem jest uroczyste wejście na Plaza de Obradoiro w Santiago, a następnie do katedry.
Informacje o szlaku: www.caminodesantiago.pl
- SANKTUARIA MARYJNE -
- KULT ŚWIĘTYCH -
- INNE -
ciekawy album o Sanktuarium św. Jakuba z pięknymi zdjęciami Adama Bujaka. POLECAM!
